Afgelopen week heb ik een leuke mediation af kunnen sluiten. Leuk, omdat de deelnemers het 'leuk' vonden. Ik noem mensen in een mediation nooit clienten of partijen. Dat laatste klinkt alsof ze elkaar de hersens in willen slaan. 'Clienten' is een mooi woord maar in mijn ogen niet geschikt voor 2 mensen die uit een conflict willen komen. Beide deelnemers hebben aan het eind van het laatste gesprek gevraagd of ik over hun mediation wilde bloggen. Anoniem natuurlijk. Ik heb daar even over na moeten denken. Maar waarom ook niet? Ik zal ze A en B noemen. AB. Ze werken al 10 jaar! samen in een team. 10 lastige jaren. A en B vinden elkaar stom. Gewoon, stom. De sfeer in het team leed eronder en de werklol van AB was ver te zoeken. Ze waren hele dagen bezig om elkaar te vermijden, sluiproutes door het gebouw te nemen en elkaars ideeen nog voordat ze waren uitgesproken, al lekker te bestempelen als 'idioot', 'kinderachtig' en 'onbekwaam'. Het conflict was voor hen al een dagtaak op zich. Het eerste mediation-gesprek ging dan ook in het begin stroef. Voor een mediator is het belangrijk dat A en B vertrouwen in je hebben. Maar vooral ook vertrouwen in het traject zelf. Dat alles onder ons blijft, dat er gezegd kan worden wat ze willen, dat niets tegen hen gebruikt kan worden. Eigenlijk het omgekeerde van wat je op tv ziet als er iemand gearresteerd wordt in een Amerikaanse serie. Dan steekt zo'n agent van wal met een riedeltje dat alles wat je zegt tegen je gebruikt kan worden. Een mediator heeft het riedeltje natuurlijk ook, maar dat zegt niet zoveel, behalve dat je als mediator uit je hoofd weet hoe het werkt. A en B moeten zelf ervaren dat mediation veilig is.
Op mijn vragen vertelden ze wat over hun werk, hun relatie met elkaar en de organisatie. Ze zaten allebei met een boos gezicht aan tafel. Een simpele vraag is dan: 'waarom zijn jullie zo boos?' Maar moeilijk te beantwoorden. Door het vertellen en luisteren naar elkaar kwamen ze op het eind van het gesprek tot de conclusie dat ze in ieder geval 2 dingen gemeen hebben: passie voor hun werk en de liefde voor het bedrijf waar ze werken. Op de vraag hoe ze hun toekomst zien binnen dat bedrijf antwoordden ze allebei dat ze daar graag wilden blijven. In een mediation moet er geen lijstje afgewerkt worden met standaard vragen, we zijn geen enqueteurs natuurlijk. Je moet inschatten wie je in de kamer hebt, wat het beste werkt en hoe pak je dat dan aan. Bij AB had ik sterk het idee dat er wat directheid in gebracht moest worden. Geen langzame opbouw maar meer to the point. Ook had ik het idee dat ze geen van beiden nou eigenlijk wisten wat het probleem was. En een mediation zonder probleem is best hard werken. De tweede keer dat ik bij ze was kwamen ze samen binnen. Ik stelde hen de nogal directe vraag wat hen dwarszat, wat was nu het probleem? En dat is eng. Om je bloot te geven bij juist diegene waar je een probleem mee hebt, die je niet vertrouwd, natuurlijk is dat doodeng. Ze zeiden allebei helemaal niets. Ze keken niet boos, maar ze zeiden gewoon niks. Ik liet de stilte voortduren. Stilte is vaak prima in een gesprek. In dit geval was er dus geen gesprek. Ik keek wat uit het raam naar de parkeerpaats en ik bedacht me dat dit waarschijnlijk de eerste keer was dat zij met z'n tweetjes in een kamer zaten en dat het stil was. Ik wees naar de flipover. 'Misschien willen jullie dan tekenen wat er mis is?' Ze schoten in de lach. Ik moest ook lachen, kon het echt niet helpen. Daarbij was wel duidelijk dat lachen hier het beste middel was. Weg impasse.
1 voor 1 pakten ze de stiften en brachten in beeld wat er mis was. Samen keken ze naar het eindproduct, ik keek natuurlijk ook maar hield mijn mond. Laat ze zelf maar over hun kunstuitingen praten en nadenken. Wie ben ik om de warboel van groen rood, geel en blauwe lijnen, bliksemschichten, doodskoppen, hakbijlen en rode poppetjes die hun haren uit hun hoofd trekken te bekritiseren? A legde haar tekening uit; ze vond B een pompeus type met een rijke man die alleen werkte voor de lol, terwijl zij moest werken voor 3 kinderen, zonder echtgenoot om te helpen. B was stomverbaasd. Nee echt, ze was stomverbaasd. Zij legde uit dat A haar vijandig had behandeld, nooit interesse in haar had getoond en zichzelf verheven voelde boven alle andere collega's. Ook voegde ze toe dat ze mocht willen dat haar man rijk was. Dan kon ze een Dior-tas kopen. Manlief was helemaal niet rijk. Waar had A dat idee vandaan? Ik keek om de beurt naar A en B. Wat klopte er nou eigenlijk van deze vijandige flipover-kunst? (Behalve dat het niet om aan te zien was) Niets dus. Aannames en vooroordelen. Ze schoten allebei weer in de lach toen ze inzagen dat ze behoorlijk wat van elkaar vonden zonder ooit een normaal gesprek met elkaar te hebben gevoerd. Hoe bizar, dat 2 mensen een hekel aan elkaar kunnen hebben zonder een echte reden. Het derde en laatste gesprek; het eerste half uur zaten ze te kletsen alsof ik er niet bij was. Gezellig te keuvelen over vakanties, voorkeuren voor eten en Netflix-series. Tevreden stelde ik vast dat ze inderdaad helemaal niets gemeen hadden en
dat ze dat helemaal prima vonden. Met de winst van de gesprekken in mijn hoofd hebben we het laatste half uur gesproken over de werkrelatie, hoe zouden ze nu met elkaar omgaan, gaan ze naar elkaar toe als er een probleem is, kunnen ze samen in het team functioneren op een gelijkwaardig en collegiaal niveau? Staat er nog iets tussen hen in, zijn er nog andere zaken waar over gesproken moet worden? A en B zeiden niets, helemaal niets, maar ze tekenden allebei een bloem op de flipover. Een bloem en later nog een wolk. En A nog een zon en B nog een smiley. Zoetsappig succesverhaal? Absoluut! #seeyoulateratthemediator #leukemediation #flipovermediator #succesvollemediation #mediationblog #blogovermediation